Όταν αντιλαμβάνεσαι τους ανθρώπους όχι όπως είναι αλλά όπως θα ήθελες να είναι έτσι που να συνάδουν με τους σχεδιασμούς σου, τότε οδηγείσαι σε διαστροφές πολλών τύπων. Όταν δε κατέχεις μιαν εξέχουσα θέση στο πολιτικοοικονομικό στερέωμα οι διαστροφές σου μπορούν να φαντάζουν ως κανονικότητα, και ο λόγος σου ως συμβόλαιο που τηρείται ή αναιρείται αναλόγως καιρού και είδους. Η κρίση τότε παρουσιάζεται ως ευκαιρία να διευρύνεις τις εξουσίες σου μέσα από διαχειριστικές πρακτικές αποφόρτισης της έντασης, επικαλούμενος μια επιστροφή σε μια κανονικότητα που τα χαμόγελα πάλι θα φωτίσουν τα πρόσωπα των Κυπρίων. Ο λόγος, για τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, που τις τελευταίες μέρες απολαμβάνει τηλεοπτική προβολή από τα media όσον ποτέ άλλοτε, παρουσιαζόμενος ο ίδιος ταυτοχρόνως ως μετασχηματιστής και ως starter της κυπριακής οικονομικής μηχανής: Ας πιάσουμεν όμως τα πράγματα όχι από την αρχή μα που ένα χρονικό σημείο τζαι μετά..
Η μετά την 21^η^ Μαρτίου εποχή στην Κύπρο σηματοδότησε μια εκ νέου συμπαιγνία από πλευράς των ηγεμονικών δυνάμεων του τόπου να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, να διαφυλάξουν τα νώτα τους, και να ενεργήσουν δραστικά με τρόπο που να διασφαλίσουν την παραμονή τους στα ψηλά έδρανα της κοινωνικής πυραμίδας. Ανασύσταση και αντεπίθεση του κόσμου του κεφαλαίου απέναντι στο κόσμο της εργασίας. Πρώτα εμφανίζεται σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα, με την αρχιεπισκοπή να δέχεται δωρεές ύψους 3 εκατομμυρίων από τον συμπέθερο και τον γαμπρό του προέδρου της δημοκρατίας. Κινήσεις καλής θέλησης από τον Λούτσιο and partners που θέλουν να απεκδυθούν την όποια ενοχή σε σχέση με τα εκατομμύρια που ταξίδευαν νύκτα, ανήμερα του crash test για επενδυτικούς σκοπούς πάντα στο εξωτερικό. Ο αρχιεπίσκοπος ευχαριστεί με την σειρά του τους δωρητές για την γενναιοδωρία τους η οποία είναι και η μεγαλύτερη που δόθηκε μέχρι τότες και το σενάριο κορυφώνεται κλιμακωτά με τους ιεράρχες να αναδεικνύονται μέσω των ειδησεογραφικών φίλτρων σε εξέχοντα πρόσωπα της κυπριακής πολιτικής. Πρόσφατα ο Αρχιεπίσκοπος ανακοινώσε τα μεγαλεπήβολα πλάνα της αρχιεπισκοπής που συνοψίζονται στα εξής:
δημιουργία αγγλόφωνου σχολείου σε περιουσία της αρχιεπισκοπής στην Μακεδονίτισσα, επένδυση την οποία προτίθενται να αναλάβουν κύπριοι κεφαλαιούχοι. - ανέγερση πολυτελέστατου ξενοδοχείου αξίας 70 εκατομμυρίων στην Πάφο σε περιουσία της Αρχιεπισκοπής. Η εκκλησία διαβουλεύεται το πλάνο με Ρώσους επενδυτές που διστάζουν μεν μα όλο θέλουν ένα κομμάτι που την πίττα. - κατασκευή εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας, επένδυση που προτίθενται να αναλάβουν Ισραηλινοί επενδυτές.
δημιουργία ηλιοθερμικού πάρκου ανοικτά της Λευκωσίας, συμφωνία που φαίνεται να έχει κλείσει με την εκκλησία να παρέχει την γη σε μεγαλοεπενδυτές από Κύπρο και εξωτερικό.
Τα παραπάνω πλάνα εμπίπτουν αποκλειστικά στις προθέσεις της Αρχιεπισκοπής, γιατί πρωτοβουλίες ανοικοδόμησης της οικονομίας αναλαμβάνουν και άλλα μέρη του εκκλησιαστικού ποιμνίου. Από την πλευρά του ο μητροπολίτης Κύκκου Νικηφόρος βρίσκεται σε αναζήτηση επενδυτών για την ανέγερση πολυτελούς εμπορικού κέντρου ύψους πέραν του ενός δισεκατομμυρίου, απέναντι από το πανεπιστήμιο Λευκωσίας που θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, εστιατόρια, καταστήματα κλπ. Σε αυτή την περίπτωση το πλάνο φαίνεται να χρονοτριβεί αφού κάποια αρχικά σχέδια είχαν εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο επί διακυβέρνησης Χριστόφια, λόγω όμως κουρέματος η όλη διαδικασία αναστάληκε μέχρι νεοτέρας. Στην σκηνή αυτή την φορά ως ενδιαφερόμενοι παρουσιάζονται Άραβες επενδυτές μα και Κινέζοι και Ρώσοι.
Η μητρόπολη Ταμασσού με την σειρά της δια στόματος μητροπολίτη Ησαΐα προτίθεται να αναλάβει έργα μικρότερης εμβέλειας όπως παραχώρηση γης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για δημιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου. Σκοπός η απασχόληση εργατικού δυναμικού και η αναβάθμιση της πανεπιστημιακής έρευνας. Μελετάται ακόμη η παραχώρηση έκτασης γης στην περιοχή Επισκοπειού- Πολιτικού για απασχόληση ανέργων στον τομέα της γεωργίας.
Να αναφερθεί επίσης ότι οι επενδύσεις της ιεραρχίας συνοδεύονται και από κινήσεις φιλανθρωπίας με την σύσταση κοινωνικών παντοπωλείων και ιατρείων για παροχή βοήθειας στους πληγέντες από την κρίση.[^1]
Πού αποσκοπεί όλη αυτή η παράθεση στοιχείων σχετικά με την εκκλησία και τα επικείμενα πλάνα της? πέρα της ενημέρωσης που οφείλουμε να έχουμε ως κίνημα σχετικά με τις διαθέσεις του εγχώριου κεφαλαίου, πού θα κινηθεί τζαι τι θα κανονίσει για εμάς χωρίς εμάς, σημαντικόν ένει να καταλάβουμε τζαι κάτι άλλον. Οι συμπαιγνίες αλλιώς «τα νταλαβέρκα» που παίρνουν θέση μεταξύ ντόπιου τζαι ξένου κεφαλαίου υπονομεύουν ανοικτά το θεσμό του κράτους (ένα κράτος ασθενικό τζαι προβληματικό που τα γεννοφάσκια του) ως εποπτεία που προΐσταται των επιμέρους συμφερόντων αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για αποφάσεις που αφορούν την βιωσιμότητα οικονομικών μοντέλων που προωθούνται τούντην στιγμή από την εκκλησία. Αν η εκκλησία ανέκαθεν αποτελούσεν κράτος εν κράτει στην Κύπρο είναι γιατί έμαθε να προσαρμόζεται σαν τον χαμελαίωντα στις επί του εδάφους πολιτικές οικονομικές κοινωνικές ανακατατάξεις. Ο ρόλος του φοροεισπράκτορα τζαι του φοροδιανομέα που της εδόθηκε που τους Οθωμανούς κατά των 18^ο^ αιώνα έδωσεν της πολύτιμη εμπειρία στο να διαχειρίζεται τα οικονομικά δεδομένα του κυπριακού πληθυσμού. Οι δε κρατικές αρμοδιότητες που αναλάμβαναν ανα φάσεις οι αρχιερείς αυτή την περίοδο επέτρεψαν στην εκκλησία να εδραιωθεί ως θεσμός διατηρώντας τούντην αίγλην ‘του μηχανισμού που επιμελείται τζαι διαχειρίζεται’ μέχρι τζαι σήμερα. Κύριο χαρακτηριστικό της η ανθεκτικότητα και η συνέχεια μέσα στον χρόνο.[^2]
Από το crash test της 21^ης^ Μαρτίου και μετά εμπεδώνουμε κάθε μέρα τζαι παραπάνω ότι η εκκλησία εξελίσσεται σε οικονομικό διαχειριστή άρα τζαι πολιτικό παράγοντα του τόπου. Η απαξίωση της πολιτικής των κομμάτων, η χρόνια απάτη που παρουσιαζόταν ως κανονικότητα στα μάτια του λαού διά τόπο τώρα στην εκκλησία να παίζει το παιχνίδι της. Όταν ο αρχιεπίσκοπος αναγγέλλει με ύφος χιλίων καρδιναλίων τα σχέδια του για ανασύσταση της οικονομίας ποια αρχή τολμά να του υποδείξει να μην εμπλέκεται στα πολιτικά του τόπου? τα κόμματα που εταπεινωθήκαν όσον ποτέ άλλοτε ή μια κοινωνία που περιμένει στο ακουστικό την ανακήρυξη νέων θέσεων εργασίας?
Ο δρόμος για ανέλιξη της εκκλησίας σε κυρίαρχο πολιτικό θεσμό εν ορατός όσο ποτέ. Κάποιος μπορεί να πει ότι αυτό έγινε ήδη προ καιρού, με την εκκλησία να κινεί εσαεί τα νήματα της πολιτικής χωρίς απαραίτητα να χρειάζεται να αναλάβει επισήμως πολιτικό ρόλο. Πολλά πορτραίτα μπορούν να απεικονίζουν διάφορες πραγματικότητες, η ουσία είναι όμως να υπάρξουν κοινωνικές αντιστάσεις ικανές να αντιταχθούν στην επικείμενη εκκλησιαστικοποίηση των ζωών μας.
Σε σχέση με την οργανωτική διάταξή της εκκλησίας τώρα, αυτή αποτελεί ένα ιδιότυπο μοντέλο ιεράρχισης. Αποτελεί μεν μια διακριτή κεντρική εξουσία που συντονίζει τζαι φέρνει εις πέρας αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα με την ομόφωνη συναίνεση όλων των ιεραρχών, ο κάθε επιμέρους παίχτης ωστόσο διατηρεί ένα βαθμό αυτονομίας. Η κάθε μητρόπολη τζαι επισκοπή διαχειρίζεται την περιουσία της ανεξάρτητα από τις άλλες, έχει λόγο στα του οίκου της τζαι καταθέτει τον οβολό της στην βάση στρατηγικών σχεδιασμών που σκοπό έχουν να της αποδώσουν το μεγαλύτερο δυνατόν όφελος. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της μονής Κύκκου που κατά τον 19^ο^ αιώνα καθίσταται ο πιο ισχυρός οικονομικός παράγοντας του νησιού, κάτοχος μεγάλης περιουσίας τόσο στην Κύπρο όσο και σε περιοχές του εξωτερικού όπως Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Ρωσία και Μ. Ανατολή.[^3] Ο καθείς λοιπόν δρώντας ενεργεί ως επιχειρηματίας, μέλος ενός συνεταιρισμού συμφερόντων πρωταρχικό μέλημα του οποίου είναι η επικράτηση και η καλλιέργεια των χριστιανικών ιδεωδών στο σύνολο της κοινωνίας. Όταν ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος δηλώνει ότι η περιουσία της εκκλησίας ανήκει στον λαό τότε αναδεικνύει ένα ήθος, μια «ανθρωπιστική» αντίληψη που οφείλει ο καθείς να επιδεικνύει όταν μιλά για την περιουσία της εκκλησίας. Ταυτόχρονα και υπο το φώς της τρέχουσας συγκυρίας η επίκληση στην έννοια «λαός» τονώνει το αίσθημα κοινωνικής συνοχής δίνοντας σε όλους την ευκαιρία να νιώσουν έστω και για λίγο ιδιοκτήτες μιας ανυπολόγιστης περιουσίας.
Οι σχέσεις μεταξύ ιεραρχών από την άλλη κάθε άλλο παρά αρμονικές είναι. Από αυτούς πολλοί ανα φάσεις εμπουχτίσαν τα ριάλια, τη δόξαν όμως ουδείς. Η χειροτόνηση νέου αρχιεπισκόπου πρόσφατα εξελίχθηκε σε τηλεοπτική σάτιρα με τους ιεράρχες να ομαδοποιούνται επιδιδόμενοι σε ένα πόλεμο θέσεων χωρίς προηγούμενο. Ποιος εννα επικρατήσει έναντι του άλλου δράσεις επί δράσεων, δηλώσεις επί δηλώσεων εσκιαγραφούσαν μιαν κατάσταση που αν μη τι άλλο έκαμνε σε να καταλάβεις οτι πολλά διακυβεύονταν πέρα του καλού της εκκλησίας και της ορθοδοξίας. Νικητής της αναμέτρησης αναδείχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β. Σήμερα γνωρίζει στιγμές αποθέωσης με τα κανάλια να του κρατούν τα ράσα σε κάθε του βήμα. Παραχωρεί συνεντεύξεις σε εγχώρια τζαι διεθνή κανάλια εξιστορώντας το οδοιπορικό της κρίσης, κάμνει οικονομικές τζαι γεωπολιτικές αναλύσεις για το πού πάει η Κύπρος, προβλέπει την κατάρρευση της Ευρωζώνης χωρίς ιδιαίτερες επιφυλάξεις. Γενικά έχει θέση και άποψη για όλα μηδενός εξαιρουμένου. Προβάλλει ως ο χαρισματικός ηγέτης που κινεί τα νήματα της πολιτικής, ως να έχει πιστέψει ήδη ότι το μέλλον του τόπου εξαρτάται από εκείνον τον ίδιο. Υποδεικνύει τι είναι καλό και τι είναι κακό άλλοτε υπο την μορφή θέσεων επί ζητημάτων και άλλοτε υπο την μορφή πειθαρχικών προτροπών του βλέμματος.[^4] Προσπαθεί να μιλά συγκρατημένα τζαι προσεχτικά αν τζαι το βλέμμα του υπονοεί άλλα τόσα. Δεν έχει πρόβλημα στο να αποτιμήσει την περιουσία της αρχιεπισκοπής σε ανοικτή ακρόαση ενώ προτρέπει τους λίγο κακομαθημένους νέους να αφιερωθούν στην εργασία αφού «καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή». Συμπεριφέρεται σαν ηγέτης με πολλά χαρίσματα που ασκεί πολιτική με ποικίλα μέσα. Ιδού μια ενδιαφέρουσα θέαση στο τι είναι εξουσία τζαι πως αυτή ευδοκιμεί όταν οι καταστάσεις εν γόνιμες..
Aneipwtos
[^1]: Πληροφορίες για τις επικείμενες επενδύσεις της Αρχιεπισκοπής και των μονών βλέπε Πολίτης 19/05/13,
*Οι «άγιες» επενδύσεις* σελ.20
[^2]: Μιχάλης Ν. Μιχαήλ, Η εκκλησία της Κύπρου κατά την Οθωμανική περίοδο(1571-1878):H σταδιακή συγκρότηση της σε θεσμό εξουσίας, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών-Πηγές και μελέτες της κυπριακής ιστορίας 2005
[^3]: Η μονή Κύκκου κατά τον 19^ο^ αιώνα αποτελεί ένα από τους πιο προσοδοφόρους οικονομικούς οργανισμούς στο νησί, με μεγάλη περιουσία σε γη η οποία αξιοποιείτο για την παραγωγή και διαθεσιμότητα προϊόντων πρώτης ανάγκης τόσο σε Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Χαρακτηριστική είναι και η δυσκολία να καταγραφεί η κατοχή γαιών της μονής κατά την περίοδο μεταβίβασης του νησιού στους Άγγλους λόγω των συνεχών μεταβιβάσεων και αλλαγών στο περιουσιακό τους status (αγορές-πωλήσεις δικαιωμάτων). Ενδεικτικό δε της μεγάλης περιουσίας της μονής αποτελεί και το γεγονός ότι η Αγγλική διοίκηση με την έλευση της διεκδίκησε το νησί ως κτήση της μονής Κύκκου.
Τα *μετόχια* (γεωργοκτηνοτροφικές μονάδες) που διατηρούσε η μονή στην Κυπριακή ύπαιθρο ικανοποιούσαν τις ανάγκες της μονής και του προσωπικού της αλλά και τις εμπορικές της επιδιώξεις για προώθηση κυπριακών προϊόντων στο εξωτερικό. Η μονή διατηρούσε επίσης και *τσιφλίκια,* μεγάλες γεωργικοκτηνοτροφικές μονάδες που διαχειρίζονταν ιδιώτες οι οποίοι και οικειοποιούνταν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Ένα μοντέρνο μοντέλο τσιφλικιού φαίνεται να προωθείται αυτή την στιγμή από την εκκλησία με τους ιεράρχες να αναζητούν επενδυτές για την υπο διάθεση περιουσία των μονών τους. Οι προτάσεις των ιεραρχών φαίνεται να μην δελεάζουν άμεσα τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, έπεται ωστόσο συνέχεια.
Πληροφορίες για την μονή κύκκου αντλώ από Μ.Μιχαήλ *:Η εκκλησία της Κύπρου κατά την Οθωμανική περίοδο(1571-1878*):H σταδιακή συγκρότηση της σε θεσμό εξουσίας. Για μονή Κύκκου βλέπε εισαγωγή σελ. 20 και σελ. 206 Η περίπτωση της μονής Κύκκου και η οθωμανική οικονομία του 19^ου^ αιώνα.
[^4]: Παρακολουθώ τις συνεντεύξεις του Αρχιεπισκόπου στην Νετ 28/03 και 30/04/13.